Τι θα συμβεί σε ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ; Πώς θα αντιδρούαν οι τράπεζες και οι αγορές; Πώς θα ήταν το νέο νόμισμα και πώς θα γίνονται οι καθημερινές συναλλαγές;
Απαντήσεις σε ένα τέτοιο δραματικό ενδεχόμενο για την ελληνική οικονομία, επιχειρούν να δώσουν οι οικονομολόγοι της Capital Economics Τζόναθαν Λόινς και Τζένιφερ ΜακΚίον μέσω του βρετανικού οικονομικού site, MoneyWeek.
Οπως σημειώνουν οι οικονομολόγοι δεν υπάρχει μια προσχεδιασμένη διαδικασία για να βγει μια χώρα από την Ευρωζώνη. Έτσι θα πρέπει να υπάρξουν κάποιοι αυτοσχεδιασμοί και τα πάντα θα εξαρτηθούν από τις συγκεκριμένες αιτίες και συνθήκες που θα οδηγήσουν την Ελλάδα στην έξοδο. Επί παραδείγματι: όντως η Ελλάδα θα πάρει μόνη της την απόφαση για έξοδο ή θα οδηγηθεί αναγκαστικά σε αυτήν από τη στιγμή που η ΕΚΤ θα έχει κόψει τη χρηματοδότηση προς τις τράπεζες; Ή, μήπως, η έξοδος της χώρας θα έχει συμφωνηθεί από κοινού και θα υπάρχει σχετική προεργασία;
Οι δυο οικονομολόγοι σημειώνουν πως για προφανείς λίγους όλη διαδικασία προς την έξοδο οφείλει να γίνει εν κρυπτώ.
Αρκεί φυσικά να μιλάμε για συμπεφωνημένη έξοδο και όχι για υποχρεωτική. Βέβαια είναι αναπόφευκτο, μόλις γίνει γνωστό το Grexit θα υπάρξει έντονη αναταραχή στις αγορές, ενώ θα παρουσιαστεί και μεγάλη απώλεια καταθέσεων από τις τράπεζες. Φυσικά αυτό θα οδηγήσει σε έλεγχο των κεφαλαίων, ενώ οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές για ένα διάστημα. Η περίπτωση της Κύπρου το 2ο13 δίνουν το στίγμα για την ελληνική περίπτωση.
Το νέο νόμισμα
Φυσική εξέλιξη των γεγονότων θα είναι το τύπωμα νέου εθνικού νομίσματος – ίσως με το όνομα «δραχμή». Κανονικά χρειάζονται έξι μήνες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία του νέου νομίσματος, αλλά όπως σημειώνει το άρθρο, αν η έξοδος είναι αποτέλεσμα κοινής απόφασης το χρονικό διάστημα θα μειωθεί αρκετά.
Τα ευρώ θα συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται για μικρής έκτασης αγορές, ενώ η αγορά με κάρτες θα αρχίσει να κερδίζει έδαφος. Σαφώς η ισοτιμία του νέου νομίσματος θα καθοριστεί σε σύγκριση με το ευρώ και πριν καν προλάβει να «περπατήσει» θα δεχθεί ισχυρή υποτίμηση που μπορεί να φτάσει και στο 40%. για να ανακτήσει η ελληνική οικονομία την ανταγωνιστικότητά της έναντι της υπόλοιπης Ευρωζώνης. Άλλες μελέτες δείχνουν πως η υποτίμηση θα φτάσει στο 20%.
Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα σημάνει και άλλα παράπλευρα ζητήματα, όπως μια μορφή χρεοκοπίας του χρέους του δημόσιου τομέα. Αυτό θα έκανε δυσχερείς τις συζητήσεις με τους πιστωτές, αλλά τουλάχιστον δεν θα υπάρχει ο βραχνάς της εξόδου, από τη στιγμή που έχει συμβεί έτσι και αλλιώς.
Αν η Ελλάδα δεν κηρύξει χρεοκοπία στο δημόσιο χρέος της, η επιστροφή της στις αγορές θα γίνει πιο εύκολη. Η Ελλάδα θα πρέπει να ελέγξει τον πληθωρισμό για να μην εκτροχιαστεί, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματά της θα δεχθούν πίεση λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών.
Αυτό που θα κοιτάξουν οι πρώην εταίροι θα είναι να περιορίσουν τους κινδύνους μετάδοσης της κρίσης.
Έτσι θα πρέπει να δοθούν νέες υποσχέσεις περί τη σταθερότητα του συστήματος, ενώ ίσως χρειαστούν ανακεφαλαίωση κάποιες τράπεζες αν και πλέον η έκθεσή τους είναι μικρή. Η ΕΚΤ θα έχει μια σημαντική τρύπα στους ισολογισμούς της λόγω των ελληνικών ομολόγων, επομένως είναι πιθανό οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνη να προσφέρουν ανακεφαλαίωση στην Κεντρική Τράπεζα.
Όσο για την Ελλάδα, καταλήγει η ανάλυση, το Grexit στην αρχή θα έχει σημαντικές επιπτώσεις, αλλά σε βάθος χρόνου θα δώσει έναν σημαντικό τόνο στην ελληνική ανταγωνιστικότητα, άρα και στην οικονομία της.
Τα βήματα
Βήμα 1 (λίγες ημέρες πριν από την έξοδο): Κλείνουν οι τράπεζες και τα ΑΤΜ και ανακοινώνεται η πρόθεση για έξοδο.
Βήμα 2 (Αμέσως μετά την απόφαση): Τυπώνεται νέο χρήμα και γίνεται έλεγχος κεφαλαίων
Βήμα 3 (Τη βδομάδα πριν από την έξοδο): Επιβολή και υποβοήθηση της μετονομασίας όλων των εγχώριων λογαριασμών, μισθών και τιμών.
Βήμα 4 (Τη βδομάδα πριν από την έξοδο): Ανακοινώνεται η πρόθεση για χρεοκοπία του δημόσιου χρέους κατά το ήμισυ και εκκίνηση των διαπραγματεύσεων με την Τρόικα).
Βήμα 5 (Τη βδομάδα πριν από την έξοδο): Επαναπροσδιορισμός των διεθνών, ιδιωτικών οφειλών σε δραχμές, όπου είναι δυνατόν.
Βήμα 6 (Την ημέρα της εξόδου): Ανακοινώνεται η δραχμή, η ισοτιμία της με το ευρώ και η επιβολή ελέγχου των κεφαλαίων.
Βήμα 7 (Την ημέρα της εξόδου): Ανακοινώνεται ο στόχος για τον πληθωρισμό και την τήρηση αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων για το μέλλον.
Βήμα 8 (Λίγες ημέρες μετά την έξοδο): Ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων με χρέη σε ευρώ, χρησιμοποιώντας QE αν είναι απαραίτητο.
Βήμα 9 (Έξι μήνες μετά την έξοδο): Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές σε δραχμές, μικρή ποσότητα των διαθέσιμων ευρώ για τις απαραίτητες συναλλαγές με μετρητά.
Βήμα 10 (Έξι μήνες μετά την έξοδο): Όλα τα ευρώ αντικαθίστανται από δραχμές και η μετατροπή έχει ολοκληρωθεί.
