Τόκιο
Τέσσερα χρόνια μετά το σεισμό, το τσουνάμι και το τριπλό πυρηνικό ατύχημα, ο δρόμος παραμένει μακρύς. Το σχέδιο που ενέκρινε η ιαπωνική κυβέρνηση για τη διάλυση του πυρηνικού εργοστασίου Φουκουσίμα-Νταΐτσι είναι ένα πρωτοφανές εγχείρημα με ορίζοντα 30 έως 40 ετών.
Ο οδικός χάρτης που εγκρίθηκε στο Τόκιο στα μέσα Ιουνίου αναβάλλει για τρία χρόνια ένα βασικό βήμα, την αφαίρεση των ράβδων πυρηνικού καυσίμου που βρίσκονται εκτός των αντιδραστήρων και παραμένουν εκτεθειμένες σε ανοιχτές δεξαμενές.
Κανείς δεν γνωρίζει ακόμα πού έχουν καταλήξει τα λιωμένα καύσιμα των ίδιων των αντιδραστήρων, και οι προσπάθειες για την ανάπτυξη ρομπότ που θα αντέχουν σε ακραία επίπεδα ραδιενέργειας μόλις έχουν ξεκινήσει.
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι όμως η οριστική αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων.
Έπειτα από το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα μετά το Τσερνόμπιλ, την τήξη του πυρήνα σε τρεις από τους έξι αντιδραστήρες του εργοστασίου της Φουκουσίμα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν εκτοπισμένοι.
Οι περισσότεροι θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους από το 2017, προβλέπει ξεχωριστό σχέδιο της κυβέρνησης.
Τα βασικά στάδια της φιλόδοξης επιχείρησης:
Ράβδοι καυσίμου εκτός των αντιδραστήρων: Βρίσκονται σε ανοιχτές δεξαμενές στον τελευταίο όροφο κάθε κτηρίου, και πρέπει να απομακρυνθούν για να μπορέσουν να περάσουν τα ρομπότ στο χώρο των αντιδραστήρων που βρίσκεται χαμηλότερα. Οι 1.573 συστοιχίες ράβδων, ορισμένες από τις οποίες είναι καινούργιες, είναι άκρως ραδιενεργές και πρέπει να παραμένουν πάντα βυθισμένες σε νερό για να παραμένουν σε χαμηλή θερμοκρασία. Η αφαίρεσή τους απαιτεί την απομάκρυνση της οροφής και την κατασκευή νέου στέγαστρου που θα εμποδίζει τη διαρροή ραδιενεργής σκόνης.
Καύσιμα των αντιδραστήρων: Μετά την αφαίρεση των ράβδων καυσίμου από τις εξωτερικές δεξαμενές θα ακολουθήσει η πολύ πιο δύσκολη επιχείρηση για τη συλλογή των πυρηνικών καυσίμων που έχουν λιώσει μέσα στους αντιδραστήρες. Το μεγάλο ερώτημα είναι το πού έχει καταλήξει αυτό το υλικό και σε ποια κατάσταση βρίσκεται. Πρόχειρες μετρήσεις και προσομοιώσεις στον υπολογιστή υποδεικνύουν ότι τα λιωμένα καύσιμα διαπέρασαν τους αντιδραστήρες, έπεσαν στο δάπεδο και πιθανώς έφτασαν μέχρι τα θεμέλια. Τα επίπεδα ραδιενέργειας είναι εξαιρετικά υψηλά και η πρόσβαση είναι αδύνατη για ανθρώπους.
Το σχέδιο που προέβλεπε επισκευή των κτηρίων και την πλήρωσή τους με νερό, έτσι ώστε να ψύχονται τα λιωμένα καύσιμα, πιθανώς θα είναι αδύνατο να εφαρμοστεί. Ανοιχτό παραμένει επίσης το ερώτημα του εάν τα συνεργεία θα προσεγγίσουν τα λιωμένα καύσιμα από το πλάι ή από την κορυφή του κτηρίου, κάτι που θα απαιτούσε την καθέλκυση ρομπότ σε βάθος 30 μέτρων. Κατάλληλα ρομπότ, ικανά να αντέξουν τη ραδιενέργεια, ακόμα δεν υπάρχουν.
Ραδιενεργό νερό: Οι τεράστιες ποσότητες νερού που διοχετεύονται καθημερινά στο εργοστάσιο για την ψύξη των αντιδραστήρων αναμειγνύονται με υπόγεια ύδατα και τρέχουν κάτω από τα θεμέλια μέχρι τον ωκεανό. Η διαχειρίστρια εταιρεία Tepcο συλλέγει όσο περισσότερο νερό μπορεί, περίπου 300 τόνους την ημέρα, το περνά από ένα σύστημα φίλτρων και το αποθηκεύει σε 1.000 μεγάλες δεξαμενές που έχουν στηθεί στο εργοτάξιο. Οι διαρροές δεν είναι σπάνιες, και η μόνη λύση ίσως είναι η σταδιακή απελευθέρωση του νερού στη θάλασσα.
Ραδιενεργά απόβλητα: Η Ιαπωνία δεν έχει ακόμα καταρτίσει σχέδιο για τη μόνιμη αποθήκευση των ραδιενεργών αποβλήτων που βγαίνουν από το εργοστάσιο. Η διαχείριση τέτοιων αποβλήτων είναι εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή υπόθεση, ενώ η αρνητική στάση του τοπικού πληθυσμού καθιστά απίθανη τη δημιουργία χώρου μόνιμης αποθήκευσης στη Φουκουσίμα.
Αυτός, εξάλλου, είναι ο βασικός λόγος που πολλοί αμφιβάλλουν για το εάν είναι δυνατό να ολοκληρωθεί το σχέδιο σε τέσσερις δεκαετίες.
Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης
Ο οδικός χάρτης που εγκρίθηκε στο Τόκιο στα μέσα Ιουνίου αναβάλλει για τρία χρόνια ένα βασικό βήμα, την αφαίρεση των ράβδων πυρηνικού καυσίμου που βρίσκονται εκτός των αντιδραστήρων και παραμένουν εκτεθειμένες σε ανοιχτές δεξαμενές.
Κανείς δεν γνωρίζει ακόμα πού έχουν καταλήξει τα λιωμένα καύσιμα των ίδιων των αντιδραστήρων, και οι προσπάθειες για την ανάπτυξη ρομπότ που θα αντέχουν σε ακραία επίπεδα ραδιενέργειας μόλις έχουν ξεκινήσει.
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι όμως η οριστική αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων.
Έπειτα από το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα μετά το Τσερνόμπιλ, την τήξη του πυρήνα σε τρεις από τους έξι αντιδραστήρες του εργοστασίου της Φουκουσίμα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν εκτοπισμένοι.
Οι περισσότεροι θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους από το 2017, προβλέπει ξεχωριστό σχέδιο της κυβέρνησης.
Τα βασικά στάδια της φιλόδοξης επιχείρησης:
Ράβδοι καυσίμου εκτός των αντιδραστήρων: Βρίσκονται σε ανοιχτές δεξαμενές στον τελευταίο όροφο κάθε κτηρίου, και πρέπει να απομακρυνθούν για να μπορέσουν να περάσουν τα ρομπότ στο χώρο των αντιδραστήρων που βρίσκεται χαμηλότερα. Οι 1.573 συστοιχίες ράβδων, ορισμένες από τις οποίες είναι καινούργιες, είναι άκρως ραδιενεργές και πρέπει να παραμένουν πάντα βυθισμένες σε νερό για να παραμένουν σε χαμηλή θερμοκρασία. Η αφαίρεσή τους απαιτεί την απομάκρυνση της οροφής και την κατασκευή νέου στέγαστρου που θα εμποδίζει τη διαρροή ραδιενεργής σκόνης.
Καύσιμα των αντιδραστήρων: Μετά την αφαίρεση των ράβδων καυσίμου από τις εξωτερικές δεξαμενές θα ακολουθήσει η πολύ πιο δύσκολη επιχείρηση για τη συλλογή των πυρηνικών καυσίμων που έχουν λιώσει μέσα στους αντιδραστήρες. Το μεγάλο ερώτημα είναι το πού έχει καταλήξει αυτό το υλικό και σε ποια κατάσταση βρίσκεται. Πρόχειρες μετρήσεις και προσομοιώσεις στον υπολογιστή υποδεικνύουν ότι τα λιωμένα καύσιμα διαπέρασαν τους αντιδραστήρες, έπεσαν στο δάπεδο και πιθανώς έφτασαν μέχρι τα θεμέλια. Τα επίπεδα ραδιενέργειας είναι εξαιρετικά υψηλά και η πρόσβαση είναι αδύνατη για ανθρώπους.
Το σχέδιο που προέβλεπε επισκευή των κτηρίων και την πλήρωσή τους με νερό, έτσι ώστε να ψύχονται τα λιωμένα καύσιμα, πιθανώς θα είναι αδύνατο να εφαρμοστεί. Ανοιχτό παραμένει επίσης το ερώτημα του εάν τα συνεργεία θα προσεγγίσουν τα λιωμένα καύσιμα από το πλάι ή από την κορυφή του κτηρίου, κάτι που θα απαιτούσε την καθέλκυση ρομπότ σε βάθος 30 μέτρων. Κατάλληλα ρομπότ, ικανά να αντέξουν τη ραδιενέργεια, ακόμα δεν υπάρχουν.
Ραδιενεργό νερό: Οι τεράστιες ποσότητες νερού που διοχετεύονται καθημερινά στο εργοστάσιο για την ψύξη των αντιδραστήρων αναμειγνύονται με υπόγεια ύδατα και τρέχουν κάτω από τα θεμέλια μέχρι τον ωκεανό. Η διαχειρίστρια εταιρεία Tepcο συλλέγει όσο περισσότερο νερό μπορεί, περίπου 300 τόνους την ημέρα, το περνά από ένα σύστημα φίλτρων και το αποθηκεύει σε 1.000 μεγάλες δεξαμενές που έχουν στηθεί στο εργοτάξιο. Οι διαρροές δεν είναι σπάνιες, και η μόνη λύση ίσως είναι η σταδιακή απελευθέρωση του νερού στη θάλασσα.
Ραδιενεργά απόβλητα: Η Ιαπωνία δεν έχει ακόμα καταρτίσει σχέδιο για τη μόνιμη αποθήκευση των ραδιενεργών αποβλήτων που βγαίνουν από το εργοστάσιο. Η διαχείριση τέτοιων αποβλήτων είναι εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή υπόθεση, ενώ η αρνητική στάση του τοπικού πληθυσμού καθιστά απίθανη τη δημιουργία χώρου μόνιμης αποθήκευσης στη Φουκουσίμα.
Αυτός, εξάλλου, είναι ο βασικός λόγος που πολλοί αμφιβάλλουν για το εάν είναι δυνατό να ολοκληρωθεί το σχέδιο σε τέσσερις δεκαετίες.
Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press
