Πρόκειται για ένα πανάρχαιο έθιμο που τηρείται πιστά σε κάθε μεριά της χώρας. Κάθε τέτοια μέρα ένα λουλουδένιο στεφάνι στολίζει τις πόρτες των σπιτιών.
Παλιότερα η κατασκευή του αποτελούσε ολόκληρη ιεροτελεστία, αφού τίποτα δεν φτιαχνόταν στην τύχη και καθετί που είχε πάνω του είχε και το δικό του συμβολισμό.
Το μαγιάτικο στεφάνι έχει κατά πάσα πιθανότητα τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά και δεν έλειπαν από καμία σημαντική εκδήλωση.
Είναι αξιοπρόσεκτο ότι μια σημαντική γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλιώνος, που αντιστοιχούσε περίπου χρονικά στο Μάιο, περιελάμβανε στα δρώμενά της την κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο. Το κλαδί αυτό δεν το έφτιαχναν με άνθη, αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δέντρων, στα οποία τοποθετούσαν επίσης κρεμμύδι και σκόρδο.
Για τους περισσότερους από εμάς δεν αποτελεί ίσως τίποτα περισσότερο από μια όμορφη σύνθεση λουλουδιών, χωρίς να παραπέμπει σε συσχετισμούς, σύμφωνα με τους οποίους «χαρίζει» στους ενοίκους ενός σπιτιού υγεία, καλή τύχη, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία.
Παλιότερα, όμως, το στεφάνι του Μάη έπρεπε να έχει ορισμένα λουλούδια για να πιάσουν οι ευχές που έκαναν οι νοικοκυρές, όπως: Τριαντάφυλλα, γαρίφαλα, βιόλες, πασχαλιές (λιλά), γεράνια, για να είναι ανθισμένο το σπίτι, ή κλωνάρια ανθισμένα από αγιόκλημα ή ελιά, για την ευτυχία του σπιτιού.
Αλλά δεν είναι μόνον το μαγιάτικο κλαδί που βεβαιώνει για τη σχέση ανάμεσα στον προχριστιανικό και χριστιανικό Μάιο. Σε πολλές χώρες που γνώρισαν ρωμαιοκρατία, όπως η Ελλάδα, υπάρχει μια προκατάληψη για τον μήνα αυτόν, που γενικά θεωρείται μιαρός. Ετσι, π.χ., πιστεύουν ότι οι γάμοι που γίνονται στη διάρκειά του είναι καταδικασμένοι σε αποτυχία. Το ίδιο ακριβώς συνέβαινε και στην αρχαία Ρώμη. Στην εποχή μας για την αντίληψη αυτή προβάλλεται συνήθως η δικαιολογία ότι ο Μάιος δεν μπορεί να είναι ευνοϊκός για τους νεόνυμφους αφού πρόκειται για μήνα κατά τη διάρκεια του οποίου έχουν οργασμό οι συμπαθητικοί γάιδαροι!
Υλικά που απαιτούνται για να φτιαχτεί το πρωτομαγιάτικο στεφάνι
Το βασικότερο όλων είναι τα λουλούδια, είτε αγριολούλουδα από τα γειτονικά χωράφια, είτε κάποια λουλούδια που έχουμε στον κήπο μας όπως γαρύφαλα, τριαντάφυλλα, μαργαρίτες, ανεμώνες, βιολέτες, ή πασχαλιές, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερα κοτσάνια. Απαραίτητη είναι η πρασινάδα από αγγελικούλα, κισσό, φτέρες, αγιόκλημα ή άλλα αναρριχητικά φυτά. Μικρά ματσάκια από πρασινάδα ελιάς, πεύκου, έλατου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν την βάση του στεφανιού.
Το βασικότερο όλων είναι τα λουλούδια, είτε αγριολούλουδα από τα γειτονικά χωράφια, είτε κάποια λουλούδια που έχουμε στον κήπο μας όπως γαρύφαλα, τριαντάφυλλα, μαργαρίτες, ανεμώνες, βιολέτες, ή πασχαλιές, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερα κοτσάνια. Απαραίτητη είναι η πρασινάδα από αγγελικούλα, κισσό, φτέρες, αγιόκλημα ή άλλα αναρριχητικά φυτά. Μικρά ματσάκια από πρασινάδα ελιάς, πεύκου, έλατου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν την βάση του στεφανιού.
Σημαντικό είναι να δημιουργήσουμε μια βάση από μακριά ευλύγιστα και ανθεκτικά κλαριά όπως κληματόβεργες ή κλαδιά από λυγαριά, τα οποία θα πλέξουμε σε κυκλικό σχήμα και πάνω στο οποίο θα στερεώσουμε τα λουλούδια. Την βάση αυτή μπορούμε να την φυλάξουμε και να την επαναχρησιμοποιήσουμε και την επόμενη χρονιά αφού έχουν μαραθεί τα λουλούδια. Αν δεν έχουμε στην διάθεσή μας τέτοια κλαδιά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε χοντρό αλλά ευλύγιστο σύρμα ή ακόμα να αξιοποιήσουμε τις παλιές σιδερένιες κρεμάστρες, στις οποίες θα δώσουμε κυκλική μορφή.
Λεπτό σπάγκο, μεταλλικό συρματάκι ανθοδετικής, πετονιά ή βαμβακερό νήμα είναι απαραίτητα για να δένουμε τα ματσάκια από πρασινάδα και τα λουλούδια πάνω στην βάση μας.
Κορδέλες υφασμάτινες, σατινέ ή δανδελωτές είναι προαιρετικές για τον ομορφότερο στολισμό τους στεφανιού σας.
Βασικές οδηγίες για την δημιουργία του στεφανιού
Ένας μεγάλος πάγκος εργασίας είναι απαραίτητος για να απλώσουμε όλα τα υλικά μας και να μπορέσουμε να δουλέψουμε άνετα. Κάθε βοήθεια από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, γιαγιάδες, παιδιά, είναι καλοδεχούμενη.
Αφού έχουμε μαζέψει τα απαραίτητα λουλούδια και την πρασινάδα από αγρούς, χωράφια, από γειτονικούς κήπους, δημιουργούμε μικρά ματσάκια από 3-4 άνθη και κλαδάκια πρασινάδας και τα δένουμε με μαλακό σύρμα ανθοδετικής.
Έχοντας επιλέξει σαν βάση ένα έτοιμο στεφάνι από κλαδιά λυγαριάς, αρχίζουμε και δένουμε το πρώτο ματσάκι πρασινάδας με τον σπάγκο μας. Τα κοτσάνια που περισσεύουν τα κόβουμε και επικαλύπτουμε το κενό με ένα ματσάκι από λουλούδια. Εναλλάσσουμε ματσάκια πρασινάδας με ματσάκια λουλουδιών, δημιουργώντας χρωματικούς συνδυασμούς της επιλογής μας, με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύψουμε σταδιακά όλη την βάση. Όσο πιο χοντρή είναι η βάση και όσο πιο πυκνά τοποθετήσουμε και δέσουμε τα ματσάκια μας, τόσο πιο όμορφο θα είναι το στεφάνι μας.
Τελειώνοντας το στεφάνι μας, φτιάχνουμε μια μικρή θηλιά με τον σπάγκο μας για να κρεμαστεί στην πόρτα μας.
Αν πάλι δυσκολευτείτε με την όλη κατασκευή μπορείτε να προμηθευτείτε έτοιμες βάσεις από φελιζόλ και με λίγη φαντασία και πολύ αυτοσχεδιασμό, να δημιουργήσετε τα δικά σας πρωτότυπα στεφάνια. Με τον τρόπο αυτό μπορούν ακόμα και τα μικρά παιδιά να δημιουργήσουν μια δική τους σύνθεση, αφού το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να καρφώνουν στο φελιζόλ τα κοντά κλαδάκια και τα λουλούδια που έχουν μαζέψει. Κάποιος οδοντογλυφίδες που σφηνώνουν στα λουλούδια και στην συνέχεια πάνω στο φελιζόλ, κάνουν πιο απλό το έργο της σύνθεσης του στεφανιού.
Στο εμπόριο, σε αποθήκες με αποξηραμένα φυτά μπορείτε να βρείτε έτοιμες βάσεις από λυγαριά σε διάφορα μεγέθη και σε εξαιρετικά συμφέρουσα τιμή. Επίσης κυκλοφορούν και πάρα πολλά βιβλία που μπορούν να σας δώσουν εξαιρετικές και πρωτότυπες ιδέες για την κατασκευή όμορφων στεφανιών που
μπορεί να στολίζουν το σπίτι σας καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου κάνοντας μικρές παραλλαγές στα χρώματα και στα υλικά κατασκευής.
Καλή επιτυχία και καλό μήνα!
