ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ESA
Μια νέα ερευνητική δραστηριότητα, με την ονομασία NELIOTA, ξεκίνησε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα παρακολούθησης της Σελήνης, με απώτερο στόχο την μέτρηση και τον χαρακτηρισμό των λεγόμενων «παραγήινων αστεροειδών», δηλαδή των μετεωριτών, κομητών ή αστεροειδών που περνούν κοντά από τη Γη.
Η ατμόσφαιρα της Γης μας προστατεύει από τους μικρούς αστεροειδείς, οι περισσότεροι από τους οποίους αναφλέγονται, καθώς εισέρχονται στην ατμόσφαιρα με μεγάλες ταχύτητες. Μόνο οι μεγαλύτεροι έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν μέχρι το έδαφος.
Στη Σελήνη, όμως, η απουσία ατμόσφαιρας έχει ως αποτέλεσμα όλοι οι παραγήινοι αστεροειδείς που κατευθύνονται πάνω της, να φθάνουν στην επιφάνειά της. Οι προσκρούσεις στη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού προκαλούν μια ορατή λάμψη που διαρκεί περίπου ένα δευτερόλεπτο, καθώς και το σχηματισμό κρατήρων στο έδαφός της.
Οι επιστήμονες ενδιαφέρονται να κατανοήσουν την κατανομή του μεγέθους και του συνολικού αριθμού των παραγήινων αστεροειδών, προκειμένου να αξιολογηθεί η απειλή της πρόσκρουσής τους σε διαστημόπλοια, καθώς και σε μελλοντικές αποστολές της ESA στη Σελήνη.
Το νέο πρόγραμμα NELIOTA, που θα έχει συνολική διάρκεια 45 μήνες, θα χρησιμοποιήσει τις υπάρχουσες υποδομές του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, συγκεκριμένα το τηλεσκόπιο διαμέτρου 1,2 μέτρων που βρίσκεται στο Κρυονέρι, στη Βόρεια Πελοπόννησο, για τη δημιουργία ενός αυτόματου συστήματος, που θα παρακολουθεί τη Σελήνη και θα εντοπίζει τις προσκρούσεις των αμυδρών παραγήινων αστεροειδών.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, θα αναβαθμισθεί το τηλεσκόπιο του Κρυονερίου, ενώ θα εγκατασταθούν σε αυτό και δύο υπερσύγχρονες ειδικές κάμερες. Επιπλέον, θα αναπτυχθεί εξειδικευμένο λογισμικό για τον έλεγχο του τηλεσκοπίου και των καμερών, καθώς για τον αυτοματισμό της διαδικασίας ανίχνευσης των προσκρούσεων.
Στη συνέχεια, επί δύο χρόνια, το σύστημα θα παρατηρεί τη Σελήνη καταγράφοντας τις αναλαμπές από τις προσκρούσεις των αστεροειδών. Το τηλεσκόπιο στο Κρυονέρι θα ανιχνεύει πολύ πιο αμυδρές αναλαμπές από άλλα τηλεσκόπια που παρακολουθούν τη Σελήνη και θα μπορεί έτσι να ανακαλύψει παραγήινους αστεροειδείς που ζυγίζουν μόλις μερικά γραμμάρια.
Τα στοιχεία των προσκρούσεων θα δημοσιεύονται στο διαδίκτυο, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα και σε κάθε ενδιαφερόμενο. Επικεφαλής της ομάδας του προγράμματος είναι η δρ 'Αλκηστις Μπονάνου, ερευνήτρια του Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Την αναβάθμιση του τηλεσκοπίου Κρυονερίου έχει αναλάβει η αμερικανική εταιρεία DFM Engineering.
http://www.imerisia.gr/
