Γνωστή για τις πολύχρυσες ταφές των βασιλέων, η νεκρόπολη των Αιγών
είναι οπωσδήποτε το πιο διάσημο κομμάτι της μακεδονικής μητρόπολης.
Εκεί, το καλοκαίρι του 2014 η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως έναν
τύμβο με είκοσι συνολικά τάφους, πέντε από τους οποίους είναι ασύλητοι.
Παράλληλα ο τάφος που ανακαλύφθηκε το φθινόπωρο σε άλλο τύμβο κρύβει
αξιοθαύμαστα μυστικά. Αρχαιολογικός χώρος υψηλής αξίας, η Βεργίνα έχει στα σπλάχνα της σημαίνοντες θησαυρούς με επίκεντρο τη νεκρόπολη των Αιγών, που αποτελεί ίσως το πιο δημοφιλές σημείο της. Εκεί, δίπλα στη δυτική είσοδο του αρχαιολογικού πάρκου που δημιουργείται στις Αιγές στο πλαίσιο του έργου ΕΣΠΑ για την ανάδειξη της νεκρόπολης, οι επιστήμονες ήρθαν το καλοκαίρι του 2014 ενώπιον μιας εξαιρετικής ανακάλυψης: ενός τύμβου με είκοσι τάφους, που περιλαμβάνουν πλούσια κτερίσματα. Αναλυτικά για το εύρημα θα μιλήσει σήμερα στη 1.30 μ.μ., στη διάρκεια της 28ης συνάντησης για το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη, αναπτύσσοντας εισήγηση με θέμα “Η ανατομία ενός τύμβου της νεκρόπολης των Αιγών”. Όπως σημειώνει στην ανακοίνωσή της η γνωστή αρχαιολόγος, “η σχέση των ταφών δείχνει ότι πρόκειται προφανώς για μέλη μιας ευρύτερης οικογένειας που ενταφιάζονται στον τύμβο σε βάθος δύο γενεών”.
Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΟ ΣΧΗΜΑ ΤΡΥΦΕΡΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
Από τους είκοσι τάφους οι πέντε βρέθηκαν ασύλητοι. Οι υπόλοιποι, ανάμεσα στους οποίους και οι μεγαλύτεροι, ήταν συλημένοι εν μέρει ή εντελώς. Πρόκειται για “το γνωστό φαινόμενο των Αιγών, που οφείλεται προφανώς στη γαλατική λεηλασία”, υπογραμμίζει η επικεφαλής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας.
Στον πιο πλούσιο τάφο της ομάδας, που ήταν συλημένος, βρέθηκαν υπολείμματα νεκρικής κλίνης που ήταν διακοσμημένη με πήλινες ανάγλυφες πλάκες, οι οποίες απεικονίζουν την Αθηνά τυλιγμένη στο ιμάτιό της να παρακολουθεί μια μάχη Ελλήνων με βαρβάρους, “ένα θέμα που απηχεί προφανώς την εκστρατεία της Ανατολής, το γεγονός που σημάδεψε τη μνήμη των Μακεδόνων των Αιγών και όχι μόνον”.
Ωστόσο, το πιο πολύτιμο και σπάνιο εύρημα από αυτόν τον τύμβο βρέθηκε στον τάφο μιας κοπελίτσας, πολυαγαπημένης των γονιών της, που της χάρισαν στο ταξίδι χωρίς γυρισμό πολύτιμα χρυσά στολίδια, σκουλαρίκια και χάντρες, και τον μοναδικό καθρέφτη που βρέθηκε ως τώρα στις Αιγές, “ένα μικρό χάλκινο κομψοτέχνημα, έργο ενός πολύ επιδέξιου τορευτή”. Στο καπάκι του καθρέφτη ο Έρωτας, στο σχήμα τρυφερού παιδιού, έρχεται πετώντας να αγκαλιάσει τον θεό του πόθου και του πάθους, τον Διόνυσο, που με μορφή θαλερού νέου κάθεται πάνω στα βράχια όπου είναι στρωμένη η δορά του πάνθηρα.
ΕΝΑΣ ΣΕΒΑΣΜΙΟΣ ΠΟΡΦΥΡΟΝΤΥΜΕΝΟΣ ΑΣΤΟΣ ΤΩΝ ΑΙΓΩΝ
Στη διάρκεια της εισήγησής της η Αγγελική Κοτταρίδη θα δώσει στοιχεία και για τον μεγάλο κιβωτιόσχημο ασύλητο τάφο που βρέθηκε το περασμένο φθινόπωρο σε έναν άλλο τύμβο, ο οποίος βρίσκεται σε αρκετά κεντρικό σημείο της νεκρόπολης. Ο τάφος χρονολογείται στα χρόνια που βασίλευε ο Μέγας Αλέξανδρος (336-323) και το γεγονός ότι βρέθηκε ασύλητος είναι απολύτως σπάνιο για τη νεκρόπολη των Αιγών.
“Σύμφωνα με το συνηθισμένο τυπικό, επάνω από το πόδιο υπήρχε ξύλινη κλίνη στην οποία ήταν ξαπλωμένος ο νεκρός με το κεφάλι προς τη δύση, στεφανωμένος με πλούσιο χάλκινο επίχρυσο στεφάνι κισσού. Η προκαταρκτική μελέτη των οστών δείχνει άνδρα κοντά στα πενήντα. Επάνω στην κλίνη μαζί με το σώμα του νεκρού ήταν ακουμπισμένη μια ερυθρόμορφη οινοχόη με παράσταση συμποσίου. Προς τα βόρεια υπήρχε χώρος για ένα στενό ξύλινο τραπεζάκι με τα σκεύη του συμποσίου. Ανάμεσά τους, ένας χάλκινος κάδος άριστης ποιότητας που χρησίμευε για το ανακάτεμα του οίνου με το νερό”.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα άφθονα υπολείμματα των οργανικών υλικών, που σπάνια μας σώζονται σε αρχαίους τάφους. “Υπάρχουν κατάλοιπα υφασμάτων από τα στρωσίδια της κλίνης και τα ενδύματα του νεκρού, όπου μάλιστα διατηρήθηκαν ίχνη πορφύρας, δέρματα και κυρίως τα υπολείμματα της ίδιας της ξύλινης κλίνης. Ήδη σε πρώτη ματιά αναγνωρίζεται η επίχρυση διακόσμηση της μπροστινής πλευράς του ανάκλιντρου, του οποίου η μορφή αντιστοιχούσε με εκείνη των χρυσελεφάντινων κλινών από τον τάφο του Φιλίππου”, σημειώνει η αρχαιολόγος.
Για την ταυτότητα του νεκρού αυτού δεν είναι δυνατόν προς το παρόν να δοθούν σαφή στοιχεία, αφού δεν βρέθηκε επιτύμβια επιγραφή και αφού προφανώς δεν είναι μέλος της βασιλικής οικογένειας. Συνδυάζοντας όμως τα δεδομένα η επιστήμονας καταλήγει στο ότι μάλλον πρόκειται για έναν ιερέα του Διονύσου ή ένα εξέχον μέλος του θιάσου της Μητέρας των Θεών. Στη σκέψη αυτή την οδηγεί το γεγονός ότι είναι ενήλικας άντρας και μάλιστα τόσο εύπορος που να μπορεί να φορά ρούχα βαμμένα με την πανάκριβη πορφύρα. Ο συνδυασμός του σπάνιου στεφανιού κισσού είναι άλλο ένα στοιχείο που συνηγορεί σ’ αυτή την υπόθεση. Φως στο μυστήριο αυτό όμως θα δώσει η μελέτη των πλούσιων οργανικών υλικών του τάφου.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας
Στην ετήσια συνάντηση η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας θα συμμετέχει με πέντε ανακοινώσεις. Στη 1.45 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί η συνολική παρουσίαση του έργου της ΙΖ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Στις 4.45 μ.μ. θα παρουσιαστεί το έργο της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, ενώ στις 2 μ.μ. οι μουσειοπαιδαγωγοί της Εφορείας θα παρουσιάσουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα των μουσείων. Τέλος, στις 5 μ.μ. θα παρουσιαστούν οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης στο αρχαίο θέατρο της Μίεζας το διάστημα 2011-2014.
makthes
